Stanisław Tadeusz Skrzypek

Stanisław Tadeusz Skrzypek (ur. 29 maja 1911 w Świlczy, zm. 24 września 2007) – polsko-amerykański historyk, prawnik i ekonomista.

Życiorys

Był synem, pochodzącego ze Świlczy, Henryka Skrzypka, posła na Sejm Ustawodawczy z klubu PSL „Piast”. Ukończył prawo (1932 - starszy asystent katedry ekonomii) na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, tamże doktorat z ekonomii (1935). Starszy asystent w Zakładzie Ekonomii Politycznej u Stanisława Głąbińskiego na Wydziale Prawa UJK. Od 1933 w Młodzieży Wszechpolskiej. Następnie członek Stronnictwa Narodowego. W okresie II wojny światowej uczestnik obrony z Warszawy 1939. Po powrocie do Lwowa (23 września 1939) związał się z konspiracyjnym Stronnictwem Narodowym. 19 listopada 1939 dr Stanisław Skrzypek został aresztowany przez NKWD. Więziony był początkowo we Lwowie (do lutego 1940) a następnie w moskiewskiej Łubiance, od 22 grudnia 1944 w więzieniu na Butyrkach. W styczniu 1941 skazany na 10 lat obozu pracy. Przebywał w obozie Wiatłag w obwodzie kirowskim. Zwolniony w wyniku amnestii 2 września 1941. Następnie porucznik Armii Polskiej w ZSRR i w 2 Korpusie.

W USA od 1951 roku. Doktorat z historii obronił na Fordham University w Nowym Jorku w 1955 pod kierunkiem Oskara Haleckiego (The Soviet elections in Eastern Poland, October 1939). Bibliotekarz w Polish Research Center przy polskim rządu emigracyjnym w Londynie. W latach 1951–1956 analityk we Free Europe Committee w Nowym Yorku. Od 1951–1955 mieszkał w Nowym Jorku, gdzie pracował w sekcji polskiej Wydziału Prasy i Publikacji Komitetu Wolna Europa. Od 1955 mieszkał w Waszyngtonie, gdzie początkowo pracował w redakcji "Głosu Ameryki". W latach 1956–1981 analityk United States Information Agency (USIA) w Waszyngtonie. Członek min.: Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku (sekretarz generalny 1953–1955), Polish Veterans of World War II (prezes 1970–1972). Pierwszy redaktor "The Polish Review". Pod koniec życia mieszkał w Portland w stanie Maine.

Wybrane publikacje

• Pojęcie kapitału w literaturze ekonomicznej, Lwów: nakładem Towarzystwa Naukowego 1939. Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Dział 2, t. 26, z. 1.
• The Problem of Eastern Galicia, London: Polish Association for the South-Eastern Provinces 1948.
• Rosja jaką widziałem. Wspomnienia z lat 1939-1942, Newtown: Montgomeryshire 1949.
• Ukraiński program państwowy na tle rzeczywistości, Londyn: Nakładem Związku Ziem Południowo-Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej 1948 (wyd.2 Londyn: Koło Lwowian 1967).
• Sprawa ukraińska, Londyn: nakładem Stronnictwa Narodowego 1953. Seria: Studium Polityczne Stronnictwa Narodowego, z.4.
• The Soviet elections in Eastern Poland, October 1939, New York 1955.
• Kredyt w gospodarce socjalistycznej, Warszawa: Wojskowa Akademia Polityczna 1987.
• We Lwowie pod okupacją sowiecką [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), wstęp i red. Tomasz Bereza, Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2006, s. 172-191.

Bibliografia

• Boleslaw Wierzbianski: Stanislaw Tadeusz Skrzypek. Nowy Jork: Bicentennial Publishing Corporation, 1996, seria: Who's who in Polish America. [dostęp 2014-03-28]. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Jan Draus, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946: portret kresowej uczelni, Kraków: Księgarnia Akademicka 2007, s. 100-101.
• Krzysztof Kaczmarski, Przykłady represji sowieckich wobec działaczy Stronnictwa Narodowego w latach 1939-1941 [w:] Okupacja sowiecka ziem polskich 1939-1941, pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów - Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2005, s. 154-155.
• Michał Kozłowski, Oskar Halecki i jego uczniowie. Wzajemne relacje po latach [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, t. 3, Warszawa–Łódź: IPN 2014, s. 24-77 [2].
• Sławomir Łukasiewicz, Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940-1971, Warszawa - Lublin: IPN 2010, s. 116-117, 135, 258, 315.
• Sławomir Kalbarczyk, Polscy pracownicy nauki: ofiary zbrodni sowieckich w latach II wojny światowej: zamordowani, więzieni, deportowani, Warszawa: "Neriton" 2001, s. 163-164.
• Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939-1945, "Rocznik Lwowski" 2004 [3]